06 nov '23 Erfbelasting betalen met kunst wordt aantrekkelijker

Erfbelasting met kunst betalen is een systeem dat al bijna 40 jaar bestaat. In plaats van de factuur in de erfbelasting contant te betalen worden bij een overlijden kunstwerken overgedragen aan het Vlaamse Gewest. Er werd maar weinig gebruik gemaakt van deze regeling. De Vlaamse decreetgever heeft daarom de bestaande regeling recent versoepeld en uitgebreid met de bedoeling meer erfgoed in het Vlaams cultuurpatrimonium te houden.

Waarover gaat het en wat is er gewijzigd?

In de oude regeling kon de erfbelasting reeds betaald worden met “kunstwerken”. In de nieuwe regeling wordt dit uitgebreid naar “cultuurgoederen”, waardoor niet enkel kunstwerken in de strikte zin van het woord hieronder vallen, maar ook archeologische vondsten, manuscripten, wetenschappelijke objecten, juwelen,…

Wat zijn cultuurgoederen?

Men haakt bovendien aan bij het binnen de culturele sector bestaande onderscheid tussen “topstukken” en “sleutelstukken”. Topstukken zijn zeldzame en onmisbare stukken voor de Vlaamse Gemeenschap. Sleutelstukken zijn stukken die een groot belang hebben in een collectie, maar geen topstukken zijn.

Er wordt een apart orgaan in het leven geroepen, namelijk de “Topstukkenraad”, die zal oordelen of een werk als een topstuk of een sleutelstuk kan worden erkend en dus al dan niet in aanmerking komt voor de inbetalinggeving. Het is mogelijk om vóór het overlijden hierover al zekerheid te verkrijgen. Over de waarde van de goederen zal de Topstukkenraad zich nog niet uitspreken. Daarvoor moet men wachten tot er effectief een overlijden is.

Niet langer enkel voor inbetalinggeving erfbelasting

Onder de oude regeling kon enkel de erfbelasting zelf betaald worden met kunstwerken. Niet de toebehoren van de erfbelasting, zoals nalatigheidinteresten, belastingverhogingen of gerechtskosten. Onder de nieuwe regeling kunnen nu ook deze toebehoren betaald worden met cultuurgoederen.

Wat is het voordeel voor de belastingplichtige?

De nieuwe regeling voorziet tevens in een overwaardering van de cultuurgoederen die als een topstuk of een sleutelwerk worden erkend. De waarde van de cultuurgoederen wordt verhoogd met 20% voor de inbetalinggeving. Een factuur van 120.000 euro in de erfbelasting kan dus met een cultuurgoed ter waarde van 100.000 euro worden voldaan. Indien de erfbelasting minder bedraagt dan de waarde van de cultuurgoederen kan in bepaalde gevallen, afhankelijk van een beslissing van de Vlaamse regering, het saldo in geld vergoed worden aan de erfgenamen. 

Praktisch en besluit

De hierboven geschetste vernieuwde regeling is van toepassing op overlijdens vanaf 1 juli 2023. En enkel kunstwerken die in volle eigendom worden aangehouden komen ervoor in aanmerking.

We zijn alvast benieuwd of de nieuwe regeling meer succes zal hebben dan de oude, en ertoe zal leiden dat het Vlaams kunstpatrimonium meer kunstwerken ontvangt.

Door Aurélie Meirlaen

Aurélie heeft een master in de rechten aangevuld met een manama Notariaat. Ze startte haar carrière bij een advocatenkantoor als specialiste vermogensplanning. Aurélie heeft de nodige kennis en ervaring vergaard om klanten te begeleiden bij het uitwerken van familiale planningen op een fiscaalvriendelijke manier. Deze vakkennis in combinatie met haar empathisch vermogen en luisterend oor vormen de ideale basis voor haar functie als family officer en sluiten nauw aan bij de waarden van Truncus.